“Erməni psixologiyası”nda ermənilərlə bağlı şok araşdırmalar

Eldəniz Elgün: “Erməni qadınları ilə kişiləri arasındakı uçurum bəzən bu cəmiyyəti matriarxat dövrünə, bəzənsə fahişəliyin formalaşması perioduna gətirir”.


Bu günlərdə Eldəniz Elgünün "Erməni psixologiyası” adlı kitabı işıq üzü görüb, kitab Türkiyə və Azərbaycanda ciddi rezonans yaradıb. Bununla bağlı Eldəniz Elgündən müsahibə götürdük.

-Eldəniz bəy, bu kitabın ermənilər haqqında yazılan kitablardan fərqi nədir?

- Bu kitab əslində erməni toplumunun psixologiyasını açmağa yönəlib və bunun üçün Fransa, İtalya psixologiya məktəbindən geniş yararlandım. Bu kitabda ermənifobiyaya rast gəlmədən bu toplumun psixoloji sisteminin açmasına nail olmuşuq.

- Məsələn, erməni toplumunun psixologiyasının formalaşması baxımından nələri misal göstərmək olar?

- İlk növbədə qeyd edim ki, erməni toplumunun psixologiyası toplumdan tamamilə kənarda sistemləşdirilib və bu bir xalq, kütlə psixologiyası ilə tamamlanmır. Araşdırmalar sona çatanda erməni toplumuna yazığım da gəldi. Çünki bu toplumu bir təşkilatın üzvü kimi formalaşdırıblar və kənar təsirlər çox güclüdür. Təsəvvürünüzə gətirin ki, erməni toplumu indinin özündə Ermənistan rəhbərliyinin, erməni kilsəsinin və erməni lobbisinin tam təsiri altındadır və bu da erməni toplumunuda qorxu hissinin formalaşmasına çox böyük təsir göstərib.

-Məsələn hansı təsirlər olur?

-Misal üçün hansısa bir Arseni götürək. Arsenə eyni vaxtda üç qüvvənin təsiri olduqda nə baş verər? Bu zaman Arsen daxilində Arsen-1 və Arsen-2 şəxsiyyətini yaşadacaq. Bu isə o deməkdir ki, Arsen ancaq ətraf mühitin diktəsi ilə hərəkət etməyə məhkumdur və basqı hansı tərəfdən çox olarsa, o istiqamətə meyillənəcək. Beləliklə, Arsen daxilində şəxsiyyət kompleksi yaşayır. Eyni zamanda şəxsiyyətin sosiallaşması kifayət qədər mürəkkəbləşir və buna görə özünə hədəf seçməyə çalışır. Təsəvvür edin ki, bu halı Arsen uşaqlıq çağlarından etibarən yaşayır və deməli, tədricən onda Bodreline şəxsiyyət tipi formalaşır. Nəticədə isə Arsen yeniyetməlik dövrlərində başlayan şəxslərarası əlaqələrdə, mənlik imicində itirmək qorxusunu yaşayır..

- Maraqlıdı, bəs bu topluma necə təsir edir?

- Təsirin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, Arsenler eyni mühitdə tərbiyə edilir. Bu isə şəxsiyyətin şəxsiyyət kimi formalaşmasına ciddi təsirini göstərir. Deməli, insan faktoru, fərdi yaradıcılıq potensialı arxaya keçir. Diqqət yetirin, son 100 ildə nə qədər Ermənistan ərazisində yaşayan erməni bir şəxsiyyət kimi formalaşaraq dünya ədəbiyyatına, mədəniyyətinə, ictimai həyatına bir nümunə gətirib? Barmaqla belə zorla saymaq mümkündür. Çünki yuxarıda dediyimiz üç qüvvənin basqısı buna imkan verə bilməzdi.

- Kitabda həmçinin qadın və kişiləri ayrı fəsillərdə araşdırıbsınız. Burda məqsəd nədir?

-Bəlkə də ermənilər yeganə topludur ki, bu toplumun qadınları ilə kişiləri arasında dəhşətli fərqlər var. Və yaş dövrlərinə uyğun olaraq onların psixoloji xarakterində ağılasığmaz çatlar,dəyişmələr ortaya çıxır. Bəzi hallarda buna görə erməni toplumu matriarxat sistemin təsirində olur. Bəzi hallarda isə erməni qadınları az qala dünyada fahişəliyin baniləri kimi qəbul edilir.Ümumiyyətlə, bu kitabı oxumaqla daha xırda detalları görmək olar. Yəni bu sadəcə müsahibə ilə tam təsvir oluna bilməz.

P.S. "Erməni psixologiyası" kitabının Bakıdakı bütün kitab mağazalarından əldə edə bilərsiniz.